Đầu tư cho y tế cơ sở chưa thỏa đáng
Thông qua hoạt động giám sát tại cơ sở, làm việc với các Bộ ngành, địa phương và Chính phủ về "Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng", một số thành viên Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội đưa ra nhận định, bên cạnh kết quả đạt được, việc thực hiện cơ chế tài chính và đầu tư cho y tế cơ sở vẫn còn một số tồn tại, khó khăn cần sớm được tháo gỡ.
Đại biểu Quốc hội Lê Văn Khảm.
Đó là việc thực hiện cơ chế chính sách cho y tế cơ sở vẫn chưa đồng đều giữa các địa phương. Một số địa phương chưa quan tâm đầu tư thỏa đáng cho y tế cơ sở, đặc biệt là đầu tư cho tuyến xã chưa tương xứng, chất lượng dịch vụ y tế tuyến cơ sở còn hạn chế nên người dân chưa tin tưởng sử dụng dịch vụ y tế tại tuyến dưới.
Vì vậy, mục tiêu hoàn thành đầu tư cải tạo, nâng cấp các trạm y tế xã ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn vào năm 2020 theo Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội không đạt, đã ảnh hưởng đến chất lượng và việc tiếp cận dịch vụ y tế, khám chữa bệnh tại trạm y tế xã của người tham gia bảo hiểm y tế.
Tính đến năm 2020, trên cả nước vẫn còn trên 22% số trạm y tế xã chưa được đầu tư kiên cố và ước tính vẫn còn khoảng hơn 40% trạm y tế xã có nhu cầu cần đầu tư cải tạo, xây dựng mới.
Việc bố trí ngân sách địa phương để đầu tư cho các trạm y tế trong bối cảnh dịch bệnh gặp nhiều khó khăn, chủ yếu vẫn phụ thuộc vào nguồn hỗ trợ từ trung ương và các dự án viện trợ nước ngoài.
Phân bổ chi thường xuyên ngoài tiền lương còn thấp; vẫn còn vướng mắc trong thanh toán bảo hiểm y tế
Việc phân bổ chi thường xuyên ngoài lương cho trạm y tế xã còn thấp, có địa phương chỉ đạt 10-20 triệu đồng/trạm/năm, số kinh phí này chỉ đủ chi điện nước, hành chính khác.
Trạm y tế xã không là đơn vị hạch toán độc lập mà hạch toán phụ thuộc y tế tuyến huyện trong khi lại chưa có quy định cụ thể về chi tiêu tại y tế xã.
Hơn nữa, nguồn thu từ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở chưa cao do số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế tuyến huyện, tuyến xã có xu hướng giảm nhiều do giá dịch vụ ở tuyến cơ sở thấp so với tuyến tỉnh và trung ương.
Tỷ lệ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến huyện và xã khoảng 70% trong khi tỷ trọng chi cho khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến xã chỉ dao động khoảng 2% và tuyến huyện chiếm 33% trong tổng chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Bên cạnh đó, vướng mắc trong thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế vẫn chưa được giải quyết triệt để, một số địa phương phản ánh không được thanh toán số tiền khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế vượt so với dự toán được giao;
Một số danh mục kỹ thuật, y tế tuyến xã có thể thực hiện được nhưng không đáp ứng đủ yêu cầu về nhân lực theo yêu cầu để thanh toán bảo hiểm y tế;
Việc thực hiện chính sách thông tuyến khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, khiến số lượt vượt tuyến lên tuyến tỉnh, trung ương (trái tuyến) tăng cũng là một trong những nguyên nhân khiến kết quả khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở còn khiêm tốn./.
