Từ tình thương, Đại tá Công an nảy sinh ý tưởng nghiên cứu... nuôi nghêu
Đại tá Công an - Giáo sư-Tiến sĩ khoa học Vương Khả Cúc (quê Thạch Liên, Thạch Hà, Hà Tĩnh) là một trong những GS.TSKH hàng đầu của Việt Nam nói chung và ngành Công an nói riêng, nhưng lúc nào cũng đau đáu với bà con nông dân nuôi nghêu.
 |
| Cựu Đại tá Công an, GSTSKH Vương Khả Cúc(bên trái) đang trò chuyện với phóng viên. |
Ngoài hàng chục công trình nghiên cứu khoa học thành công trước đây thì mới đây ông đã tiếp tục cho ra đời và đưa vào ứng dụng thành công “công trình nuôi nghêu vàng thử nghiệm” để giúp bà con nông dân tránh được hiện tượng nghêu chưa đến kỳ thu hoạch thì đã chết trắng đồng.
Vất vả lắm mới tìm được GS.TSKH Vương Khả Cúc khi ông Đại tá còn đánh trần làm việc với bà con nông dân trên cánh đồng nuôi nghêu ở xã Bành Long (thuộc huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định).
Bên căn chòi lá, GS.TSKH Vương Khả Cúc tâm sự: Vốn là người miền Trung nên dù bôn ba hàng chục năm trời học tập và nghiên cứu khoa học ở nước ngoài nhưng lúc nào ông cũng đau đáu với quê hương, đất nước, nhất là với bà con nông dân, nông thôn.
Vì thế, dù đến cái tuổi và sự nghiệp thành công như ông rồi nhưng lúc nào cũng luôn tâm niệm với câu châm ngôn “Nếu ngày mai Thượng đế bắt tôi về thế giới bên kia, thì hôm nay xin phép cho tôi vẫn được làm việc”. Ông đã nghiên cứu thành công hết đề tài khoa học này đến đề tài khác và dường như không lúc nào nghỉ ngơi.
Sở dĩ giờ này còn vật lộn với cánh đồng nuôi nghêu là bởi vì, tình cờ một lần về quê vợ ở huyện Giao Thủy (Nam Định) dự đám giỗ, GS.TSKH Vương Khả Cúc ngồi cùng mâm với người em tên là Nguyễn Văn Vinh. Trong cuộc trò chuyện anh Vinh cho tâm sự, lâu rồi bỏ hết mọi công việc để ra đồng tập trung nuôi vạng (tức là tên gọi của con nghêu lúc đang nhỏ).
Sau đó anh Vinh đưa GS.TSKH Vương Khả Cúc đi xem một vòng ở những nơi có nuôi nghêu thuộc địa bàn huyện Giao Thủy. Trong chuyến đi thực tế này, thấy bà con nông dân nuôi nghêu rất vất vả, hầu như ở đâu cũng có hiện tượng nghêu chưa đến kỳ thu hoạch thì đã bị chết. Có những gia đình nuôi nghêu đến lần thứ 5 mà vẫn không thành công được một lần, vì nuôi nghêu không đúng quy cách. Không ít hộ gia đình vì thế mà lâm vào cảnh trắng tay.
 |
| Hệ thống ao đầm nuôi nghêu của cựu Đại tá Công an,GS.TSKH Vương Khả Cúc. |
Được biết, trước đây có một số chuyên gia Đài Loan (Trung Quốc) về Nam Định chuyển giao công nghệ cho bà con nuôi nghêu. Tuy nhiên, để hợp tác với đối tác, hầu hết bà con phải tự bỏ kinh phí, công sức ra, nhưng sau đó thu hoạch xong phải chia đôi lợi nhuận. Vì thế không mấy ai còn có lời lãi.
Sau khi các chuyên gia Đài Loan (Trung Quốc) rút về nước, người dân nơi đây cũng chỉ học lỏm được chút ít, nhưng rồi nuôi nghêu chết vẫn cứ chết.
Sau lần đi thực tế đó, GS.TSKH Vương Khả Cúc lại càng đau đáu hơn. Càng suy nghĩ càng thương người nông dân nuôi nghêu ngày đêm khó nhọc mà không có chút hiệu quả.
Ông đã quyết tâm vay mượn tiền ngân hàng một khoản kha khá làm kinh phí thuê lại 6 đầm ao với khoảng trên 0,5 ha ở huyện Giao Thủy để nghiên cứu và nuôi thử nghiệm vạng vàng (nghêu vàng).
Giải cứu thành công người nuôi nghêu
GS.TSKH Vương Khả Cúc chia sẻ: Khoảng đầu năm 2016, ông bắt đầu bắt tay vào nghiên cứu, đọc nhiều tài liệu trên mạng, sách báo và tìm hiểu thực tế thì thấy có nhiều yếu tố để phát triển con nghêu. Nào là môi trường, độ mặn, nước, khí hậu, thức ăn cho ấu trùng…
Trong quá trình nghiên cứu và nuôi thử nghiệm cho thấy nghêu phát triển được chia thành 4 giai đoạn, nhưng giai đoạn nghêu đẻ là khó nhất; khoảng thời gian bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 5 là lúc nghêu có trứng. Sở dĩ biết được ngày nào nghêu đẻ chỉ cần mổ bụng ra thấy có trứng là biết được. Thời gian từ khi nghêu là ấu trùng để trở thành nghêu lúc thu hoạch phải mất thời gian khoảng từ 2 năm rưỡi đến 3 năm. Qúa trình nuôi ấu trùng là phải cho thức ăn; chủ yếu ăn tảo và vi lượng.
 |
| Công nghệ nuôi nghêu của GSTSKH Vương Khả Cúc rất hiệu quả. |
Theo quan sát của phóng viên cho thấy, mỗi ao đầm của GS.TSKH Vương Khả Cúc có diện tích khoảng 500 m2; mỗi ao đầm như vậy sẽ nuôi được 1 tấn nghêu mẹ và sẽ đẻ 1 tỷ con nghêu con, 20 ngày sau sẽ xuất giống. Tính đến thời điểm này GSTSKH Vương Khả Cúc đã nuôi thành công rất nhiều vụ nghêu.
Cũng theo GS.TSKH Vương Khả Cúc, có 3 chế phẩm dùng để nuôi nghêu con. Khi nghêu mới đẻ nhớt trong ao rất bẩn, vì thế phải làm sao để chuyển hóa toàn bộ cái chất bẩn đó thành thức ăn cho tảo, mà tảo lại là thức ăn cho nghêu và như thế cũng là phương thức để làm sạch đáy ao đầm. Khi tảo xuống đáy ao sẽ lên men cho nghêu trứng ăn.
Được biết, nghêu trứng để đẻ trên thị trường có giá bán từ 34 nghìn đồng/kg - 50 nghìn đồng/kg, trong khi nghêu thịt chỉ bán với giá khoảng 20 nghìn đồng. Thời gian gần đây do nhu cầu của người dân mua nghêu giống con quá lớn nên các đầm ao của GS.TSKH Vương Khả Cúc không cung cấp đủ cho bà con trong vùng nên một số hộ nuôi nghêu phải đặt mua tận Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan hoặc ở một số tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long.
Tại đây, GS.TSKH Vương Khả Cúc không khỏi mong muốn mô hình nuôi nghêu thành công này của ông sớm được nhân rộng ra trong cả nước, nhất là đối với bà con miền Trung, nơi ông đã sinh ra và lớn lên ở vùng đất này.
Tuy nhiên, muốn chuyển giao được công nghệ nuôi nghêu của ông thì trước hết phải đào tạo đội ngũ công nhân kỹ thuật, nguồn kinh phí, cần có diện tích mặt bằng.
Được biết, hiện nay một số nhà đầu tư nước ngoài đã và đang vào Việt Nam xây dựng hệ thống dây chuyền máy móc chế biến ngao thịt thành các mặt hàng thực phẩm xuất khẩu. Vì thế GS.TSKH Vương Khả Cúc cũng đang rất muốn chuyển giao công nghệ này đến với bà con nông dân càng sớm càng tốt để giúp họ tránh được tình trạng nuôi nghêu bị chết giữa chừng.
 |
| Thành quả giúp người nông dân nhờ nghiên cứu của GS.TSKH Vương Khả Cúc. |
Cựu Đại tá, GS.TSKH Vương Khả Cúc (SN 1951, quê quán ở xã Thạch Liên, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh). Nguyên là Phó Giám đốc Trung tâm CN Hóa - Lý và Kỹ thuật môi trường thuộc Bộ Công an; Giảng viên Trường ĐH Kỹ thuật - Hậu cần Công an Nhân dân; Thành viên Hội Khoa học Đất Việt Nam; Thành viên Trung tâm Tư vấn, Đầu tư nghiên cứu Phát triển nông thôn Việt Nam (INCEDA); Thành viên Hội đồng Khoa học Công ty phân bón Sông Danh; Cố vấn khoa học Trung tâm nghiên cứu và Phát triển cộng đồng nông thôn; Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Khoa học Tổng Công ty Sông Gianh; Giám đốc Trung tâm Phát triển nguồn lực nông thôn.
Ông đã có một số đề tài, dự án và công nghệ đã ứng dụng trong nước như: Năm 1991-1992: "Quy trình công nghệ sản xuất phân bón qua lá". Một số đơn vị áp dụng thành công gồm: Cty phân bón Sông Gianh; Cty Bắc Nam; Cty Phú Châu; Tập đoàn Quế Lâm; Năm 1993-1994: "Công nghệ thủy canh- trồng cây trong dung dịch". Đơn vị áp dụng thành công như: Cty phân bón Sông Gianh; Tổng Cty Bay Hàng không Việt Nam; Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình.
Ngoài ra, ông còn có 13 công trình đăng tải trong các tạp chí trong và ngoài nước; đã công bố 5 bằng phát minh sáng chế và Giải pháp hữu ích tại Cục sở hữu trí tuệ của đất nước Bungari./.
