 |
| Cháu bé 3 tuổi nghi bị bạo hành. |
- Nếu 9 cái đinh trong đầu bé gái 3 tuổi là do bị bạo hành, thì đối tượng bị xử lý hình sự về tội danh gì và với khung hình phạt như thế nào?
 |
| Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng - Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS - thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội |
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng - Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội:
Nếu xác định 09 chiếc đinh găm vào sọ cháu bé là do hành vi của kẻ bạo hành thì cần phải làm rõ nguyên nhân, động cơ, mục đích của hành vi. Nếu cơ quan điều tra, xác minh các đối tượng nào là người gây nên thì có thể sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người được quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự với nhiều tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự như phạm tội với người dưới 16 tuổi, có tính chất côn đồ, thực hiện hành vi phạm tội một cách man rợ nên hình phạt sẽ là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Ngoài ra cũng cần xem xét đến trong thời gian trước ngày bị chấn thương sọ não nặng, cháu bé còn có bị bạo hành hay không. Nếu có căn cứ xác định cháu bị bạo hành, tùy theo mối quan hệ với cháu bé, đối tượng sẽ phải chịu trách nhiệm về tội hành hạ người khác hoặc tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình theo quy định tại các Điều 140 và Điều185 Bộ luật hình sự.
- Đối tượng bị tổn thương ở đây là trẻ em, đây có được coi là tình tiết tăng nặng không?
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng:
Trong vụ việc này, đối tượng bị ảnh hưởng là trẻ em. Do đó, căn cứ theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự năm 2015 thì hành vi của người phạm tội sẽ được coi là tình tiết tăng nặng khi cơ quan Tòa án cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định khung hình phạt đối với người phạm tội. Ngoài ra, trong vụ việc này, trách nhiệm người mẹ đối với con đẻ còn nghiêm trọng hơn so với người tình, nếu xác định được hành vi do cặp đôi này thỏa thuận, thống nhất kế hoạch để hành hạ cháu bé thì ngoài tình tiết nêu trên, người mẹ và người con còn có thể bị áp dụng thêm các tình tiết tăng nặng khác như: “Phạm tội vì động cơ đê hèn; Phạm tội đối với người lệ thuộc mình về mặt vật chất, tinh thần, công tác; Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác để phạm tội;….”
Trẻ em là người yếu thế, đối tượng đặc biệt được pháp luật bảo vệ được sống an toàn, lành mạnh; phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm hại trẻ em; trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Mọi hành vi xâm phạm đến quyền trẻ em, đặc biệt là quyền được sống sẽ phải bị xử lý nghiêm minh nhất. Hành vi gây tổn hại về thể chất, tình cảm, tâm lý, danh dự, nhân phẩm của trẻ em dưới các hình thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, mua bán, bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em và các hình thức gây tổn hại khác là vi phạm pháp luật và được coi tội ác lớn nhất và không có điều gì có thể để bao biện cho hành vi tàn ác, không còn tính người.
- Thời gian qua, rất nhiều vụ án bạo hành xảy ra làm chấn động dư luận. Anh đánh giá như thế nào về vấn đề này?
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng:
Thời gian gần đây nhiều vụ án về bạo hành trẻ em xảy ra khiến dư luận xã hội bức xức, đau lòng. Nguyên nhân chủ yếu là nhận thức của các gia đình, cộng đồng về vấn đề bảo vệ trẻ em chưa đầy đủ và phần nào đó còn bị xem nhẹ; nhiều thói quen, phong tục, tập quán có hại cho trẻ em chưa được các cấp, các ngành quan tâm đấu tranh loại bỏ như đánh con là việc “bình thường”.
Việc ngược đãi, xâm hại, bạo lực, bóc lột đối với trẻ em chưa được cộng đồng chủ động phát hiện sớm và báo cho các cơ quan chức năng xử lý, can thiệp kịp thời vì họ không muốn có sự “rắc rối” liên quan đến họ. Bạo lực đối với trẻ em chưa được cảnh báo đúng mức, đa phần những trẻ em bị ngược đãi, xâm hại và bị bóc lột có tâm lý mặc cảm, tự ty hoặc tâm lý thù hận đối với xã hội và sau này khi trưởng thành nhiều em trong số đó cũng ứng xử tương tự đối với người khác.
Để giảm thiểu được những hành vi này thì cần phải xem xét, làm rõ cha đẻ, mẹ đẻ của cháu bé xem họ đã thực hiện trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ, nuôi dưỡng trẻ em như thế nào để từ đó xem xét, xử lý nghiêm trách nhiệm trong việc chăm sóc, bảo vệ, nuôi dưỡng trẻ này theo quy định pháp luật.
- Cần xây dựng cơ chế xử lý như thế nào để đảm bảo trẻ em luôn được bảo vệ và xử lý nghiêm minh những kẻ bạo hành trẻ em ?
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng:
Luật Trẻ em 2016 quy định Điều 12 về quyền sống: “Trẻ em có quyền được bảo vệ tính mạng, được bảo đảm tốt nhất các điều kiện sống và phát triển”. Điều 6 quy định các hành vi bị nghiêm cấm: “Tước đoạt quyền sống của trẻ em. Cha mẹ cần chăm sóc, bảo vệ con đảm bảo tốt nhất các điều kiện sống và phát triển. Khi có hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định pháp luật”. Do đó, để hạn chế tình trạng bạo lực trẻ em cần tập trung xây dựng cơ chế nâng cao nhận thức của xã hội, tăng cường trách nhiệm và năng lực của gia đình, nhà trường, cộng đồng trong việc chủ động phòng ngừa có hiệu quả các hành vi bạo lực, xâm hại đối với trẻ em. Thực hiện các hoạt động truyền thông, giáo dục, phổ biến kiến thức, pháp luật, kỹ năng bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giáo viên, cộng đồng và bản thân trẻ em.
Đối với sự an toàn của trẻ em, bố mẹ là người chịu trách nhiệm lớn nhất. Nếu họ không cho phép, không ai có thể động được đến đứa trẻ. Dù họ có chịu mức xử phạt nào của pháp luật hay lương tâm, dư luận thì cũng không thể bù đắp được cho những đau đớn về thể xác, lẫn tinh thần mà những đứa trẻ phải chịu đựng. Với hành vi sử dụng vũ lực, bạo lực, đánh đập, hành hạ đến mức gây thương tích hoặc chết người thì cần phải xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật.
- Luật sư đánh giá thế nào về tính chất vụ việc này? Theo đánh giá của ông đây, nhìn góc độ các cây định được găm trong đầu bé thì đây là một vụ tai nạn hay bạo hành? Nếu xác định cháu bé bị chấn thương sọ não là do bị bạo hành thì đối tượng gây nên sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào? Trong trường hợp này cơ quan có cần khởi tố vụ án để tiếp tục điều tra không?
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng:
Trong vụ việc này, hành vi xuyên đinh kim loại vào đầu cháu bé nếu cơ quan điều tra xác minh được là của người mẹ và người tình thực hiện thì dù bất cứ lý do gì vẫn được coi là hành vi giết người. Bởi vì, nhình từ góc độ các cây đinh được găm trong đầu bé thì đây là một vụ tai nạn hay bạo hành có sự tác động từ bên ngoài vào. Do đó, nếu cháu bé bị chấn thương sọ não là do bị bạo hành thì đối tượng gây nên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người hoặc tội hành hạ người khác hoặc tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình theo quy định tại các Điều 123, 140 và Điều185 Bộ luật hình sự.
Trước hết, để có được đầy đủ căn cứ khởi tố vụ án hay không thì còn phụ thuộc vào kết quả xác minh của cơ quan điều tra về dấu hiệu tội phạm theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Tuy nhiên, Cơ quan điều tra có thể ra quyết định tạm giữ người mẹ và người tình có liên quan để làm rõ nguyên nhân sự xuất hiện những chiếc đinh găm trong đầu của bé để làm căn cứ khởi tố hay không khởi tố vụ án theo quy định của pháp luật.
- Chỉ trong một thời gian ngắn, hai vụ bạo hành nghiêm trọng xảy ra, một bé 8 tuổi ở TP.HCM, và cháu bé 3 tuổi này, điều này đặt ra vấn đề gì trong việc bảo vệ trẻ em trước hành vi bạo hành?
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng:
Qua những sự việc nêu trên, có thể thấy trách nhiệm và vai trò bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của gia đình, cộng đồng chưa được coi trọng. Nhận thức về bảo vệ trẻ em còn hạn chế thể hiện ở khía cạnh thiếu hiểu biết về luật pháp, về các hành vi vi phạm quyền trẻ em, dẫn đến tình trạng người thân trong gia đình xâm hại, bạo lực trẻ em sự trở thành một mối nguy hiểm lớn đối với xã hội.
Do đó, để đẩy lùi vấn nạn bạo hành trẻ em, những người làm cha, làm mẹ cần phải nhận thức đúng đắn về quyền trẻ em, cần nghiêm khắc lên án những hành vi bạo hành trẻ em dù là ngoài xã hội, trong trường học hay trong gia đình. Qua đó tìm biện pháp ngăn chặn, lên tiếng bảo vệ trẻ em. Mỗi chúng ta cũng là một nhân tố quan trọng trong công cuộc bảo vệ trẻ em, đẩy lùi vấn nạn bạo hành trẻ em.
Các cơ quan chức năng cần tiếp cập kịp thời, điều tra, xác minh để làm rõ những hành vi phạm tội của các đối tượng đã xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của trẻ em được pháp luật bảo vệ để xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật nhằm răn đe, phòng ngừa tội phạm bạo hành trẻ em đang gây bức xúc, phẫn nộ trong xã hội.
