Một số người dân xã Môn Sơn phản ánh: Mặc dù gần đây UBND huyện Con Cuông đã nhiều lần họp dân cũng như lập biên bản yêu cầu các hộ dân tự ý làm nhà nổi trên Phà Lài (đoạn quanh khu vực bờ đập sông Giăng) để kinh doanh một cách trái phép, gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông đường thủy nội địa, gây mất vệ sinh môi trường và ảnh hưởng đến khu vực vùng lõi của rừng Quốc gia Pù Mát.
![]() |
Thuyền máy hoạt động tự do ở đập Phà Lài. |
Để mục sở thị sự việc nói trên, phóng viên Tamnhin.Trithuccuocsong.vn đã có mặt tại đập Phà Lài ở xã Môn Sơn (huyện miền núi Con Cuông) được biết, nhiều đoàn khách du lịch nơi khác vẫn đỗ về đây để trải nghiệm dòng sông Giăng và chiêm ngắm vẻ đẹp kỳ vĩ của khu rừng Quốc gia Pù Mát. Phía dưới bến sông hàng loạt con thuyền máy của bà con bản làng vẫn đón khách ngược xuôi dòng sông này. Bên cạnh đó là nhân viên của loạt khu nhà nổi tại đây vẫn bày dọn hàng hóa, vẫn đon đã chào mời du khách vào nhà nổi để được phục vụ.
Được biết, trên các nhà nổi được dựng lên trái phép trên đập Phà Lài này chủ yếu kinh doanh các mặt hàng ăn uống. Ngoài “lệnh cấm” không được hoạt động nữa, chính quyền địa phương còn cho dựng rào chắn bằng một lớp tôn sắt cao nhưng vẫn có một lối cửa được khoét đi vào khu vực đập Phà Lài nên nhà hàng vẫn kinh doanh, hoạt động đưa đón khách ngược lên thượng nguồn sông Giăng bình thường.
Một cán bộ UBND huyện Con Cuông cho biết, để phát triển du lịch ở khu vực đập Phà Lài, năm 2017, UBND huyện này đã kêu gọi một doanh nghiệp vào đầu tư với những cam kết là sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Doanh nghiệp trên đã lập dự án và được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt chủ trương đầu tư, đồng ý chủ trương giao đất. Tuy nhiên, khi bàn giao thì các nhà hàng nổi tự phát của tư nhân nói trên đã hoạt động trong phần đất và mặt nước đã được giao cho doanh nghiệp nên khiến cho doanh nghiệp này không triển khai xây dựng đúng tiến độ như đã cam kết ban đầu.
Ông Nguyễn Quế Sự- Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Nghệ An cho hay, tại khu vực đâph Phà Lài hiện có 3 nhà bè với tổ hợp 6 nhà nổi thuộc 3 hộ gia đình tư nhân(diện tích khoảng 90m2/nhà) kinh doanh dịch vụ ăn uống trên mặt nước, các nhà bè này hoạt động mang tính tự phát.
Bên cạnh đó còn có 42 phương tiện thủy nội địa thuộc sở hữu của người dân xã Môn Sơn tham gia vận tải khách phục vụ du lịch, tham quan sông Giăng, công suất từ 8 đến 15 CV. Trong số này có nhiều phương tiện chưa đăng ký, đăng kiểm hoặc đã hết hạn đăng kiểm. Một số người điều khiển phương tiện chưa được cấp chứng chỉ chuyên môn điều khiển phương tiện thủy nội địa nên ẩn họa tai nạn giao thông đường thủy trên đập Phà Lài là điều khó tránh khỏi.
Theo thông tin từ Văn phòng UBND huyện Con Cuông cho hay, nhằm xây dựng bến du lịch Phà Lài đảm bảo đúng quy định, sớm đưa hoạt động du lịch đi vào nề nếp, đảm bảo an toàn cho du khách tham quan, giải trí, ngày 24/4, UBND huyện này đã tổ chức đối thoại triển khai giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc tại khu vực đập Phà Lài.
Tiếp đến, ngày 29/6, đoàn liên ngành của UBND tỉnh Nghệ An cũng đã kiểm tra hoạt động vận tải khách bằng đường thủy nội địa và hoạt động phương tiện vui chơi, giải trí dưới nước và cũng đã làm việc với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh vận tải khách bằng đường thủy, hoạt động kinh doanh ăn uống tại các bè nổi ở Phà Lài.
Ngày 30/6, UBND huyện Con Cuông đã phát văn bản yêu cầu phải dừng ngay mọi hoạt động vận tải khách bằng đường thủy nội địa tại khu vực đập Phà Lài trước ngày 10/7/2023. Đối với các phương tiện đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành, được phép di chuyển lên hoạt động tại bến hành khách Phà Lài 2 ở khu vực gần đó.
Ngoài ra, UBND huyện Con Cuông cũng đã yêu cầu các chủ nhà bè nổi kinh doanh tại khu vực đập Phà Lài phải bàn giao mặt bằng mặt nước trên sông Giăng lại cho UBND huyện trước ngày 10/7. Đồng thời, yêu cầu các chủ bè nổi đã ký cam kết sẽ tự tháo dỡ các công trình xây dựng, vật kiến trúc, vật tư, vật liệu, hàng hóa, máy móc, thiết bị… ở khu vực đập Phà Lài trước ngày 8/7/2023.
Điều đáng nói, các chủ bè nổi cũng như chủ nhiều phương tiện đường thủy ở đây đã không chấp hành những yêu cầu của chính quyền địa phương. Vì thế, đến ngày 14/7, chính quyền địa phương lại buộc phải tiến hành xây dựng rào chắn tại khu vực đập Phà Lài. Đồng thời, thông báo tạm dừng hoạt động du lịch tại đập, chỉ dẫn người dân và du khách có nhu cầu du thuyền thì di chuyển lên bến Phà Lài 2.
Trước thực trạng đó, ngày 28/7, chính quyền xã Môn Sơn đã cử lực lượng lên tiến hành khóa cửa rào chắn tại đây nhưng gặp sự phản đối quyết liệt từ các chủ nhà bè nổi nói trên và họ vẫn tiếp tục kinh doanh trên đập Phà Lài.
Bất lực trước các hộ dân dựng nhà nổi và kinh doanh trái phép nói trên, ngày 18/7, UBND xã Môn Sơn đã có báo cáo đề xuất UBND huyện Con Cuông chỉ đạo Công an huyện trực tiếp kiểm tra, xử lý nghiêm các phương tiện thủy nội địa không đủ điều kiện hoạt động, nhằm ngăn chặn tình trạng các phương tiện này đưa, đón khách. Đồng thời, đề nghị UBND huyện tiếp tục triển khai giải quyết các vấn đề đã chỉ ra trong Kế hoạch giải quyết các vấn đề tại Phà Lài đã ban hành trước đó(tức ngày 25/10/2022).
Tuy nhiên, hiện nay tình trạng phản ánh trên vẫn chưa được giải quyết, các hộ dân nói trên vẫn “ngoan cố” không những không tháo dở hệ thống nhà nổi mọc lên trái phép mà vẫn tiếp tục kinh doanh.
Ông Lương Văn Hoa, Chủ tịch UBND xã Môn Sơn cho biết, việc kinh doanh tại đập Phà Lài là tự phát, tình trạng này ngày càng được mở rộng, không đảm bảo an toàn cũng như ảnh hưởng đến môi trường, an ninh, trật tự. Trước đây đã từng xẩy ra một số vụ tai nạn giao thông đường thủy. Có lần thì tảng đá lớn từ trên núi cao rơi xuống nhà hàng nổi rất nguy hiểm. Ngoài ra, để mở rộng dịch vụ, một số chủ nhà hàng nổi còn lấn chiếm đất rừng phòng hộ để làm khu vệ sinh. Chính quyền nhắc nhở không được, kiểm tra ban ngày thì họ lén lút làm lại ban đêm./.