Tình trạng “cát tặc” khai thác trái phép trên địa bàn huyện Sơn Tịnh (tỉnh Quảng Ngãi) vẫn liên tục diễn ra bất chấp các biện pháp mạnh tay của địa phương.
Qua ghi nhận thực tế, trong thời gian thi công kè chống sạt lở phía Bắc sông Trà Khúc đoạn qua xã Tịnh Hà tình trạng này diễn ra khá phức tạp và khó kiểm soát.
Trong thời gian đầu, lợi dụng việc thi công, “cát tặc” đưa một số phương tiện cơ giới vào khu vực để chờ sẵn. Bất cứ thời điểm nào đủ điều kiện sẽ tiến hành trộm một lượng lớn khoáng sản.
Ông Trần V.Đ (người dân xã Tịnh Hà) cho biết: “Từ khi có công trình, các xe liên tục ra vào thì không thiếu cảnh xe chở cát từ trong đó đi ra. Xe chạy cả giữa trưa lẫn trong đêm khiến cho cuộc sống bà con đảo lộn.”
 |
| Cát tặc lợi dụng việc thi công kè chống sạt lở để khai thác cát trái phép. |
Người dân sống trên đoạn đường ra vào khu vực thi công cũng cho biết, khi thấy xe chở cát ra thì cũng ngăn chặn nhưng việc này rất khó, vì như vậy lại làm cho xe phục vụ thi công cũng bị ách tắc dây chuyền.
“Giữa trưa hoặc hết giờ chiều công trình nghỉ thì tụi cô mới có thể ngăn cản xe tải chở cát ra. Nhưng đến khuya tối, nữa đêm thì làm sao mà cản, nài nỉ không được thì nó đe dọa rồi cứ vậy đi qua” – Cô Nguyễn T.Th bức xúc nói.
Vốn dĩ các lối công vụ của công trình cũng là đường dân sinh trước đây mà người dân tạo lập để đi lại, vận chuyển nông sản. Đơn vị thi công kè cho phóng viên biết, các đối tượng khai thác trái phép khoáng sản luôn gây áp lực đối với công nhân nếu không để cho họ sử dụng đường này cho xe chở cát ra vào. Trên thực tế, đã có những trường hợp công nhân xin nghỉ do lo sợ khi bị các đối tượng này đe dọa hành hung.
“Thậm chí, một số tài xế điều khiển phương tiện cung cấp vật liệu phục vụ cho công trình cũng tham gia vào việc vận chuyển cát. Sau khi đổ vật liệu cho công trình, các tài xế này chạy đến các điểm khai thác trái phép để mua cát vận chuyển ra.” – đại diện nhà thầu nói.
 |
| Những xe cát được các đối tượng "hộ tống" qua đường công vụ, sẵn sàng gây sức ép nếu bị cản trở. |
Nhà thầu này cũng cho biết, sau khi nắm được tình hình đã yêu cầu các đối tác cung ứng vật liệu cam kết, đồng thời lắp camera để theo dõi. Nếu qua rà soát còn phát hiện việc tài xế lợi dụng việc chở vật liệu cho công trình mà tham gia mua bán, vận chuyển cát trái phép thì sẽ dừng hợp tác thì tình trạng này mới thuyên giảm.
Tuy nhiên, không vì thế mà “cát tặc” e ngại, nao núng ngược lại vẫn khai thác, vận chuyển cát ngang nhiên. Khi bức xúc của người dân tăng lên qua số lần phản ánh đến chính quyền thì các lực lượng chức năng cũng tăng cường theo dõi, phục bắt các phương tiện.
Tại trụ sở UBND xã Tịnh Hà, phóng viên cũng ghi nhận có khoảng chục phương tiện vận tải đang bị tạm giữ. Các phương tiện này đa phần có tải trọng chuyên chở từ 2-7 tấn.
Khoảng thời gian chừng 1 tuần trở lại đây, “cát tặc” bắt đầu chuyển phương thức hoạt động. Các phương tiện cơ giới sau khi bị truy quét đã tạm lánh bắt đầu quay trở lại, phục chờ sẵn để đến đêm thì tiến hành khai thác.
Cụ thể trong đêm 17, sáng ngày 18/9/2023, nhóm phóng viên đã theo dõi và ghi nhận được hoạt động khai thác khoáng sản trái phép diễn ra tại đây.
 |
| Vị trí "cát tặc" hoạt động khai thác trái phép trong đêm 18/9/2023. |
Từ khoảng gần 8 giờ tối thì 02 máy đào cỡ nhỏ di chuyển ra các điểm khai thác đã được chuẩn bị trước đó. Lần lượt các xe tải nối đuôi nhau “ăn no cát” thì di chuyển băng qua lối dân sinh để di chuyển ra quốc lộ 24B.
Chủ tịch UBND xã Tịnh Hà (huyện Sơn Tịnh) cho biết: “Xã có nắm thông tin cát tặc lợi dụng trí đường dân sinh tại vị trí nhà điều hành của đơn vị thi công kè để vận chuyển cát lậu. Sáng nay cũng có cử lực lượng xuống thực tế kiểm tra, để kịp thời báo cáo lên trên có các phương án chỉ đạo xử lý”.
Khi phóng viên đưa ra thông tin nghi vấn, trong số các đối tượng tham gia khai thác, vận chuyển cát trái phép có cả người nhà của cán bộ cấp cơ sở, Chủ tịch UBND xã Tịnh Hà tỏ ra khá bất ngờ đồng thời sẽ xác định lại và trao đổi với phóng viên sau khi nắm chắc thông tin.
Tại địa bàn các huyện, thị, thành khác trong tỉnh, chính quyền đưa ra giải pháp hạn chế lối đi bằng các trụ bê tông, bi cống. Tuy nhiên, với thực tế các lối dân sinh tại các xã Tịnh Hà, Tịnh Sơn do đang được sử dụng như là đường công vụ thi công nên huyện “gặp khó”.
Lãnh đạo UBND huyện Sơn Tịnh cho biết: “Phương án chặn đường bằng trụ bê tông không thể áp dụng vì hiện đang phục vụ các công trình thi công. Huyện liên tục bố trí các lực lượng tuần tra, phục kích để truy bắt “cát tặc” trong thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực nhưng phải thừa nhận là chưa thể triệt để vì một mặt địa phương mỏng lực lượng, một mặt các đối tượng này liên tục thay đổi khung giờ, cách thức cũng như cho người cảnh báo mỗi khi có lực lượng chức năng xuống”./.
