 |
| Tôi đọc thơ trên Facebook - Ảnh minh họa |
“Tôi xin kiếp sau làm một con chó nhỏ / Để canh nỗi buồn - Báu vật cố hương tôi” hai câu thơ này của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, cũng như hai câu thơ “Cái ngày vừa mới đây thôi/Em mang đến tận cuối trời còn đâu” của nhà thơ Lương Ngọc An mà tôi thích, tôi cho là hay, đã đưa vào cuốn “Những câu thơ hay Đông - Tây- Kim - Cổ”( Nhà xuất bản Giáo Dục 2013) bây giờ thấy nhiều người đưa lên Facebook. Thế mới biết thơ hay dù đăng ở đâu người ta cũng tìm đọc.
“Đừng dày vò em, đừng đánh thức em/Ta đã không thuộc về nhau một ngàn năm trước/Thì hãy để một ngàn năm sau nữa vẫn lạc nhau/Em sợ những ngày trên thế gian thảm sầu...” (Con thú). Tôi thực sự ngạc nhiên khi đọc bài thơ “Con thú” của nhà văn Như Bình. Cứ ngỡ Như Bình thả “ Bùa mê”* trong văn, ai hay Như Bình còn thả bùa mê trong thơ nữa . Nếu không lướt fb, làm sao tôi biết được điều này .
Nhà thơ Phạm Hồng Oanh có bài thơ MUỐI DƯA với câu thơ “Tôi đem muối những nỗi buồn làm dưa...” nhiều người thich, tôi thích nhất là hai câu cuối “... Rưng rưng cái mất, chơi vơi cái còn”.
Nguyễn Anh Tuấn một người thơ PHÚNG DỤ đăng thơ thường xuyên trên Facebook, táp cả vào dòng thời gian của tôi, mới đây tôi có đọc một bài viết trên một tờ báo mới hay người thơ này đã xuất bản cả một tập thơ gần trăm bài “Phúng dụ từ những đám mây” (Nhà xuất bản HNV2020): Những câu thơ như thế này của Nguyễn Anh Tuấn tôi thích: “Chữ trỗi dậy loạt gà gấy/ Vang lên không trung những tia mặt trời...Sau đêm biếc kỷ niệm Những chồi non bỗng thức giấc thành người...”.
Đỗ Anh Thư và Hằng Thu là hai người thơ xuất hiện thường xuyên trên Facebook, nhiều câu thơ của hai người thơ này tôi thích: “Em cầm đôi đũa gỗ/Múa vũ điệu tơ tằm/Nhịp nhàng bàn tay nhỏ / Kéo sợi dài trăm năm... (Đỗ Anh Thư bài Tơ Tằm). Còn Hằng Thu: “... Gối đầu lên những vu vơ / Lòng tay đan những đợi chờ tóc mây... (Gối đầu); ... Em ngồi nghe lá rơi mềm/Heo may trải nhớ bên thềm vàng mơ (Bên hồ gươm xanh). Nhà thơ Nông Thị Hưng có nhiều bài thơ mà tôi thích, tôi đã có bài viết đăng trên một tờ báo, những câu thơ trên Facebook của người thơ Nông Thị Hưng như: “Ta thắp nắng giữa miền xa hư ảo ... Gương mặt nào cũng lấp lánh quê hương...” rất ấn tượng.
Trương Phượng có mấy bài thơ trên Facebook, nhiều câu ám ảnh: “...Âm bản hình hài ký ức / Gió khoanh vùng định vị trầm tư / Thành phố vắng như một người say ngủ” và: “...Trong muôn điên đảo ồn ào / Tôi đem chôn bóng tôi vào lặng câm...”.
Nhà thơ Trần Quang Đạo (Xóm mơ hồ) thường xuyên có thơ trên Facebook, nhiều câu thơ hay như: “Mấy ai đi hết tình đầu / Tôi ngồi rút cỏ mà khâu nỗi buồn”, nhà thơ Huỳnh Thúy Kiều (Đồng nội Hoa) ở tận Cà Mau cũng thường xuyên đưa thơ lên Fb: “... Phơi ngày tác phía cơn mưa / Phơi đêm tách phía mình chưa là mình...” lạ đấy chứ! Còn người thơ Vũ Tuyết Nhung thì viết: “Mẹ ơi xin mẹ một lần / Để con lấy nước rửa chân cho người...” ý thơ không lạ nhưng tình cảm người con làm ta xúc động. “ Khi anh xé tan bức ảnh / Em trốn vào phòng tối / Nằm nghe âm thanh hỗn tạp qua mình...” ấy là Vũ Tuyết Nhung đã thực sự là một nhà thơ. Nhiều câu thơ của nhiều tác giả thường xuyên xuất hiện trên Facebook tôi đã chép vào sổ tay thơ:
“Đừng để mắt em buồn / Đêm về tuôn giọt lệ / Đừng để má em nhạt / Như nắng chiều hoàng hôn...” (Bích Yên) ;“Bâng khuâng níu giọt nắng chiều / Nghe hương nhỏ xuống nói điều của hoa” (Trần Thị Ngọc Hông); “Ta ra đi / Dấu quê mùa trong phố / Chân sạm đen trong bóng lộn dép dày...” (Nguyễn Doãn Việt); ... “Đêm mang mầu áo đa đoan/ Trầm ngâm dạo khúc nhặt khoan tự tình...” (Maria Hoài Nguyễn); ... “...Tự mình biết xanh / Phải tự mình biết chín...” (Nguyễn Loan); “...Sao anh không về với em mùa thu / Gió đã thả mùa heo may xa cách...” (Hồ Sông Lam); “Lá xanh đã xanh hết mình / Và trao ứa vàng cho gió” ( Nguyễn Thanh Ngã) ; “Em hay mùa thu mỏng / Ru tôi lạc thiên đàng” ( Nguyễn Minh Phúc- Nguyễn Mỹ Hạnh); Đinh Nho Tuấn có bài thơ “Gương mặt tôi” ám ảnh với nhưng câu thơ hay: “ ...Tôi khao khát khuôn mặt tôi khờ dại / Và hiền khô như cây lúa ngoài đồng...”...
Qua Facebook, tôi được đọc những câu thơ của các nhà thơ quen biết như Phan Cung Việt “ Cả đời chẳng chịu nghe ai / Đêm nằm nghe mọt giảng bài thế gian” Phạm Hồ Thu “Sắc lá vàng thu và những ánh mắt nhìn” ; “...Ta chỉ là ngọn cỏ / việc của mình là xanh” (Nguyễn Sỹ Đại); “...Chiều tất niên mộng mị / Bếp bay đầy tro than” (Trần Kim Hoa); “...Xót xa hỡi bày chi cơn đấu tố / Mình với nhau cũng cát bụi thôi mà...” (Hoàng Xuân Tuyền) Ngô Minh (đã mất) “Đêm mỏng dày trăng khuyết / Đêm buồm căng gió tình”; Mai Văn Hoan “Rượu tình chưa ngấm đã say... Lưới tình đã mắc, đừng hòng gỡ ra”; Trần Chấn Uy “Gió muôn năm cũ thổi tê tái lòng”; “Đêm mưa run rẩy tường trắng / Đêm mưa mong manh linh hồn...” (P.N Thường Đoan); Phạm Quốc Ca dịch rất nhiều thơ Đường và làm thơ về người đẹp trên fb “Người đẹp ta chưa từng gặp mặt / Miên man...”, chưa từng gặp mặt mới miên man, nếu gặp rồi thì ...
Có những nhà thơ, nhà văn chưa lên fb, hay tôi chưa kết bạn được với họ, hay họ không đưa thơ họ lên, nhưng, tôi đã đọc những câu thơ hay của các nhà thơ này trên Facebook do những người yêu thơ đưa lên “Tập như trái đất / lặng thầm mà quay / Tập như ánh trăng / lặng im mà đầy” (Phạm Khải) ; “Cái nguyên thì vẫn còn nguyên / Cái tan thì tưởng vững bền cũng tan” ( Trần Đăng Khoa ) ; “Chúng mình bơi tìm nhau giữa biển nhu cầu / Ta phải gạt như cầu ra để tiến lên trong nước / Ta phải phun phì phì như cầu ra, không thì chết ngạt...” (Lê Anh Hoài); “Tôi mơ thành chó đá / Đứng canh chừng lãng quên” (Vương Cường ); “Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt / Nghe tiếng cơm sôi đã nhớ nhà” (Phạm Hữu Quang); “Mưa nào chẳng phải mưa ngâu / Gió nào chẳng gió qua cầu gió bay” (Ngyễn Khắc Phục); “ Tình yêu là thứ trời hành/ bắt người đầu bạc biến thành trẻ con” ( Bùi Hoàng Tám); “ Bốn bề thin thít lặng thinh / Buồn vui thế thái nhân tình đều suông” (Võ Thanh An- đã mất ); “Không chỉ ngã trên dây phòng tập hay trên sàn diễn / Mà ngã ngay bên số phận mình ...” (Vũ Từ Trang- đã mất) ; “ Ngu ngơ chạm phải ao làng / sen chưa kịp hái đã tàn trên tay...” (Lê Quốc Hán) ; Ngô Đức Hành: “Bây giờ đi buôn lửa / Là rất dễ làm giầu / Lửa trong lòng phải nhóm / Băng đá đã từ lâu...”
Thú vị nhất là tôi đã được đọc nhiều bài thơ của các nhà thơ, của những người viết trẻ đã từng đoạt giải “ Tác phẩm tuổi xanh” (do báo Tiền Phong tổ chức) : “Chiều nay bỏ học tôi về / Bố tôi quăng cái roi tre lên trời ” (Nguyễn Vĩnh Tiến); “Ta đi về phía không nhau / Cầm bằng về phía vực sâu linh hồn...” (Lý Thành Tâm); “...Con đường dài ngờm ngợp gió heo may...” (Phạm Hồng Oanh); “Một trời gió, một trời cây/ Người ơi thương lắm heo may cuối mùa” (Đỗ Quang Huỳnh); “Ngỡ đâu khi tóc ngắn / Mình lạc mình sớm mai” (Ngô Lan Anh); “Em phải về thôi / Với bình minh mặn / Dáng gầy nghiêng, mỗi sớm gọi mặt trời” (Khánh Hồng); “Tiếng trăng vỡ loảng xoảng / Làm em mở mắt / Những mảnh trăng rơi xuống chồng lên nhau/ Nghe ớn lạnh” (Đỗ Hoàng Diệu); “Ánh trăng qua tuổi la đà / Buồn dâng lên ngọn cau già cuối đông” (Huỳnh Thạch Thảo), “Dép đi vào đêm / Chân để lại thềm” (Trần Tuấn) ...
Nhiều nhà văn, nhà báo mà tôi quen biết cũng có thơ trên fb. Tôi đã chọn những câu thơ hay (theo ý tôi): “Ta đã nói quá nhiều điều cần nói / Hãy để lặng im ngàn tuổi đá già / Khi biết vậy, ta đã già hơn đá / Khanh khách cười, nhìn nước gặm chân ta...” (Nguyễn Thế Hùng); “Em đi đi, em đi đi / Để tôi chầm chậm chia ly với mình” (Nguyễn Huy Cường ); “Nắng vàng hong áo mùa xuân cũ...” (Yên Khương) ; “ Đốt lòng nhau, như cát đốt mặt trời...”(Nguyễn Quốc Khanh) ; “ Coi như ngọn gió qua cầu / Coi như nhuốm một chút mầu nhân gian ...”(Lê Quốc Châu); “không còn thân xác / Chỉ còn bầu trời và sự hoài nghi / Tiếng vọng mộc cầm / Bầy quạ khóc ...” (Cẩm Kỳ - Võ Thị Xuân Hà); “Vầng trăng treo ngơ ngác đêm tàn ...” (Lập Nguyễn); “Nồng nàn đi cửa trước / Lạnh lùng bước cửa sau...” (Nguyễn Thị Hạnh Loan); “Anh chia tay em/ Một mình đi tiếp ...” (Hà Phạm Phú ) ...
Có khá nhiều người làm thơ, xuất bản thơ trên fb mà tôi không quen biết,nhưng tôi vẫn tìm thấy nhiều câu thơ mình thích: “ Thuyền tình em chở hoàng hôn / Về nơi cuối bãi, đầu nguồn xa xôi ...” (Hảo Trần); “Đơn côi em mãi hao gầy...Tôi xin dâng cả tái tê tặng người ...Nợ tình càng trả, càng đầy ...” (Thanh Bình ); “ Trời dâng lạnh trong cơn mưa/ Chiều hưu hắt ướt cho mùa tàn phai ...” (Đỗ Thu Hằng); “Một mình, một chiều, một dặm đường / Một mình nhớ, một mình thương, một mình ...” (Ngọc Thanh); “Ba đang ở đâu trong vạn dặm cõi niết bàn ...” (Nguyên Chương) ; “ Hỏi thăm gió, hỏi thăm diều/ Trời ôm đất ấy, còn thiêu thiếu gì...” (Vũ Thiên Kiều); “Bồn chồn đi bắc cầu vồng đón mưa...” (Đỗ Chiến Thắng); “Em về làm trái mùa đông / Mây rơi lòng chảo, cải ngồng đơm hoa ...” (Khúc Hồng Thiện) ; “ Em mơ cùng bay bên anh / Ta thấy như trăng dưới chân mình ...” (Trần Lê Quỳnh); “Ném gió, đu tình, xua nắng hạ ...” (Hàn Quốc Sinh); “Và chiều nay có người đàn bà chạy xe như điên / Đến điểm hẹn của thời hai mươi tuổi ...” ( SallHà ); “Mắt mòn ngọn gió / Người ơi, ở đâu?...” (Dương Diêu Minh) ; “Tất cả đều hoang hoải / Yêu và say . Chưa tỉnh bao giờ ...” (Ngô Thanh Vân) ...
Còn những câu thơ hay của nhiều nhà thơ được xuất bản trên fb mà tôi chưa có điều kiện đưa vào bài viết ngắn này, có lẽ tôi sẽ tiếp tục hầu bạn đọc trong bài viết khác. Nhưng, tôi cũng muốn nói đôi điều về thơ trên fb trong thời gian qua.
Nhà văn, dịch giả Thái Bá Tân có lẽ là người có nhiều bài thơ trên fb được truyền bá nhiều nhất. Có hai bài thơ được đông đảo người đọc biết đến và gây ra nhiều tranh cãi nhất trên fb đó là bài thơ của cô giáo Lam ở Hà Tĩnh viết sau vụ Fomosa và bài thơ “Xin đổi kiếp này” của Nguyễn Bích Ngân học sinh lớp 8A1trường PTCS Nguyễn Đình Chiểu (HT), bài thơ của Bích Ngân khá dài tôi xin trích mấy câu “ Nếu đổi được kiếp này, tôi xin hóa ruộng đồng / Thử nếm vị thuốc sâu, thử sặc mùi hóa chất/ Thử chịu bão giống, thử sâu rầy, khô khát / Thử ngập mặn, triều cường, núi lửa, sóng thần dâng...” .
Bài thơ của một cô giáo dạy văn và một nữ sinh quả thực làm ta suy nghĩ rất nhiều . Nhiều người đề cao, khen hết lời, cũng có nhiều người coi đây chỉ là cảm xúc bức bối trước hiện tượng ô nhiễm môi trường trầm trọng , nó có tác dụng nhất thời, chứ chưa phải là những bài thơ hay theo đúng nghĩa là thơ . Gần đây, còn có bài thơ nhại lại một bài thơ nổi tiếng “Hai sắc hoa Tigôn” của TTKH... phải chăng đó là hiện tượng bình thường trên mạng xã hội?! Điều đáng nói là người chơi fb, người đọc các bài thơ, cũng như các thông tin khác trên mạng xã hội, tôi thiển nghĩ phải chắt lọc rất nhiều... Những người chơi fb có quyền xuất bản và chúng ta cũng có quyền chắt lọc, lựa chọn... Như tôi đã đọc gần như hàng ngày, trong hơn hai năm nay, đọc hàng ngàn bài thơ trên fb để chọn lấy những câu thơ hay theo ý tôi trong bài viết này .
Trần Đăng Khoa “thần đồng” thơ ở xứ ta đã có viết bài kêu gọi bộ trưởng bộ y tế sớm chế tạo ra thuốc “ Cai nghiện thơ”. Ở xứ ta thời nay “Nhà nhà làm thơ, người người làm thơ” như người ta vẫn thường nói . Có người cho là đáng lo cho nền thơ ca, có người nói có sao đâu. Nhiều kẻ tham nhũng, lãng phí, lười biếng... mới đáng lo chứ. Vấn đề là ở chỗ các nhà xuất bản, các tòa soạn báo chỉ nên xuất bản những bài thơ hay, nếu không thật giả lẫn lộn thì có hại cho nền thơ nước nhà.
Riêng tôi thiển nghĩ, chỉ những người làm thơ để khoe mẽ, để làm cái cớ tiến thân... là có hại thôi. Còn làm thơ là một nhu cầu chính đáng để giải tỏa tâm tư, để tìm tri âm tri kỷ và thơ cũng chính là một trong những cứu cánh của con người. Và, nếu coi mạng xã hội fb như là một tờ báo thì đây là tờ báo lớn nhất hành tinh với trên một tỷ người đọc, cho nên xuất bản thơ trên fb bây giờ phải chăng là nơi có nhiều người đọc nhất?!./.
*Viết tại nhà vườn Sóc Sơn
