Vụ cháy chung cư mini tại số nhà 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội vào đêm 12, rạng sáng 13/9, gây đau xót và bàng hoàng dư luận khi số người tử vong quá lớn, có gia đình nhiều người cùng thiệt mạng. Cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương trong vụ cháy.
 |
| Hiện trường vụ cháy chung cư mini ở Thanh Xuân (Hà Nội) |
Trong số 56 người tử vong, cơ quan chức năng mới xác định được danh tính của 39 nạn nhân. Con số trên cho thấy sự thương tâm, hậu quả nặng nề "nỗi đau thấu trời xanh" do vụ cháy gây ra.
Cháy “chung cư mini” đã từng xảy ra tại Hà Nội, các đô thị lớn, và không ít chuyên gia cũng cảnh báo nguy cơ mất an toàn về phòng cháy, chữa cháy tại các nhà dân đơn lẻ được “hô biến” thành những chung cư mini. Việc "hô biến" trên có bóng dáng của những cái bắt tay, gật đầu, tiêu cực.
 |
| Mặt trước của chung cư mini bị cháy, gần như bị bịt kín bằng khung sắt |
Theo quy định hiện hành, pháp luật không có quy định về khái niệm “chung cư mini”. Thực tế “chung cư mini” là nhà ở do hộ gia đình, cá nhân xây dựng.
Từ vụ cháy trên, có không ít ý kiến cho rằng, đây chỉ là nhà ở như bao căn nhà dân bình thường khác nhưng đang bị biến tướng, “dị dạng” khi chủ căn nhà tự ý mua bán, sang nhượng, số lượng người ở nhiều.
Căn nhà bị cháy nằm sâu trong ngách 29/70 phố Khương Hạ, mặt tiền và mặt sau “chung cư mini” này bị bịt kín, lan can được gia cố bằng khung sắt thép chắc chắn.
Có thể thấy, căn nhà cao 9 tầng 1 tum có hàng trăm người già, trẻ nhỏ sinh sống nhưng gần như chỉ có một lối thoát hiểm duy nhất là cửa ra vào. Còn phía sau căn nhà này cũng nằm trong một ngách nhỏ hẹp, không có thang hay cửa thoát hiểm.
Theo Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 9411:2012 về Nhà ở liền kề, “chung cư mini” bị cháy xây dựng trái phép, vượt quá quy định và giấy phép.
Quy định về nhà ở liền kề nêu rõ: Lô đất có diện tích trên 50 m2, chiều rộng mặt tiền lớn hơn 8 m, chiều sâu so với chỉ giới xây dựng lớn hơn 5 m hoặc công trình xây dựng hai bên tuyến đường trong khu vực quy hoạch hạn chế phát triển thì chỉ được xây nhà 6 tầng (tổng chiều cao nhà không lớn hơn 24 m).
Trở lại “chung cư mini” bị cháy vượt quá số tầng cho phép, thậm chí phía mặt trước còn được xây đua ra không gian ngách 29/70.
 |
| Một "chung cư mini" khác nằm tít trong ngách nhỏ sâu, cách mặt sau căn nhà bị cháy chỉ vài bước chân. |
Về giấy phép xây dựng của “chung cư mini” bị cháy chỉ được UBND quận Thanh Xuân cấp phép 6 tầng. Cụ thể, tháng 3/2015, UBND quận Thanh Xuân cấp giấy phép cho ông Nghiêm Quang Minh (người vừa bị khởi tố, bắt tạm giam) xây dựng tòa nhà riêng lẻ tại số 37, ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình.
Giấy phép cấp cho ông Nghiêm Quang Minh do ông Đặng Hồng Thái, Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân (nay đã nghỉ hưu) ký cấp phép xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ, với 6 tầng (độ cao tương đương 20,2m, không tính tum thang), tầng lửng và tum thang có không gian kỹ thuật. Diện tích xây dựng (tầng 1 có tầng lửng) là 167,4m², trên thửa đất 240m². Mật độ xây dựng 70%.
Trên thực tế, chung cư mini số 37, ngách 29/70 phố Khương Hạ được cấp phép 6 tầng nhưng Nghiêm Quang Minh xây lên đến 9 tầng, với diện tích khoảng 200m², với 45 căn hộ, khoảng 150 người dân sinh sống.
Công trình nhà ở riêng lẻ nhưng Nghiêm Quang Minh đã xây dựng vượt 3 tầng, tăng mật độ xây dựng rồi biến thành “chung cư mini” nhằm sang nhượng trục lợi.
Thông tin với phóng viên tại hiện trường, một người cha từ Hải Dương tức tốc lên Hà Nội sau khi biết tin hai con gặp nạn trong vụ cháy. Có mặt tại hiện trường, người cha này chia sẻ, đã “mua đứt” bằng giấy viết tay một căn hộ tầng 4 chung cư mini này của Nghiêm Quang Minh cho hai con sinh sống và làm việc. Khi vụ cháy xảy ra, hai con của ông đã liều mạng nhảy từ tầng 4 xuống đất, hậu quả bị thương rất nặng.
 |
| UBND phường Khương Đình |
Như vậy, vấn đặt ra, việc Nghiêm Quang Minh, chủ chung cư mini vừa bị cháy bằng cách nào có thể qua mặt được chính quyền sở tại khi xây trái phép một công trình “khủng” cao 10 tầng chỉ cách UBND phường Khương Đình không xa.
Dư luận cũng đặt câu hỏi, có hay không sự buông lỏng quản lý hay bao che, dung túng cho hành vi sai phạm của UBND phường Khương Đình, Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị quận Thanh Xuân, lãnh đạo quận Thanh Xuân?
Qua khảo sát của phóng viên, cách vị trí cháy trong bán kính chỉ vài chục đến vài trăm mét, có rất nhiều “chung cư mini” nằm tít sâu trong nhiều ngõ, ngách.
Các “chung cư mini” này đều được bịt kín, gia cố chắc chắn bằng chuồng cọp, rào sắt, hầu như chỉ có một lối thoát hiểm là cửa chính.
“Chung cư mini” trong các con ngõ, ngách nhỏ của Hà Nội đang như một “miếng bánh béo bở” cho một số người bất chấp đầu cơ trục lợi. Còn sau khi sang nhượng xong, “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”.
Điển hình như bị can Nghiêm Quang Minh là một trong những người chuyên thu gom đất giá rẻ trong các ngõ ngách Hà Nội để xây “chung cư mini” cho thuê, sang nhượng nhằm hưởng lợi.
Theo điều tra, bị can Nghiêm Quang Minh còn sở hữu một “chung cư mini” khác tại ngõ 117 phố Thái Hà (phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội).
 |
| Một căn hộ trong "chung cư mini" tại ngõ 117 phố Thái Hà do bị can Nghiêm Quang Minh đứng tên rao bán một căn hộ có giá 900 triệu đồng vào thời điểm đăng tin tháng 11/2019. |
“Chung cư mini” do Nghiêm Quang Minh đứng tên cũng có chiều cao 9 tầng với 49 căn hộ. Đây cũng là nhà ở riêng lẻ nhưng được Nghiêm Quang Minh “hô biến” thành “chung cư mini”.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Thao Hùng, Chủ tịch UBND phường Trung Liệt xác nhận, bị can Nghiêm Quang Minh đứng tên một chung cư mini ở ngõ 117 phố Thái Hà.
Ông Nguyễn Thao Hùng cũng cho biết, sau vụ cháy chung cư mini tại phố Khương Hạ, phường đã họp, thành lập tổ công tác rà soát công tác phòng cháy, chữa cháy và các yếu tố an toàn, pháp lý không chỉ với chung cư mini ông Nghiêm Quang Minh đứng tên mà còn tất cả nơi kinh doanh cho thuê phòng trọ, chung cư vừa và nhỏ trên địa bàn./.
