Tan hoang núi Loáng, thung Buồm
Thời gian gần đây, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Yên Lâm, huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa liên tục có đơn gửi cơ quan chức năng và báo chí phản ánh tình trạng khai thác đá trái phép diễn ra trên địa bàn núi Loáng.
Theo các hộ dân, tình trạng khai thác này đã diễn ra từ lâu, họ đã nhiều lần gửi đơn đề nghị nhưng đến nay các cơ quan chức năng huyện Yên Định vẫn không xuống kiểm tra, xử lý.
Qua xác minh của phóng viên, phản ánh của người dân xã Yên Lâm hoàn toàn có cơ sở. Theo hướng dẫn của người dân, phóng viên đã tiếp cận được khu vực núi Loáng, thung Buồm, xã Yên Lâm. Đây được xem là một trong những địa điểm khai thác đá trái phép rầm rộ nhất trên địa bàn xã.
 |
| Đại công trường khai thác đá trái phép tại núi Loáng, thung Buồm xã Yên Lâm |
Theo quan sát, việc khai thác đá trái phép ở đây diễn ra công khai, ngang nhiên như những điểm mỏ được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Sau khai thác những tảng đá lớn (đá xẻ) được bốc lên xe vận tải đưa về xưởng sản xuất của Công ty TNHH Minh Thức (khai trường nằm ngay phía sau khu vực xưởng Công ty TNHH Minh Thức).
Hằng ngày, từ núi Loáng hàng trăm khối đá được lấy đi, làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, gây thất thu nguồn thuế của Nhà nước, nhưng chính điều đó lại mang lại nguồn lợi bất chính cho những đối tượng “đá tặc” ở đây.
Một số người dân phương cho biết, trước đây, Công ty TNHH Minh Thức được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác mỏ đá trên địa bàn xã Yên Lâm. Tuy nhiên, sau đó đơn vị này đã đóng cửa mỏ nhiều năm nay. Để đánh lạc hướng cơ quan chức năng, tại khu vực cổng trước xưởng sản xuất của Công ty Minh Thức người ta khóa kín, cỏ mọc um tùm, nhiều người nhìn vào cứ tưởng xưởng đã đóng cửa sản xuất từ lâu.
Tuy nhiên, cổng phía sau của Công ty Minh Thức lại luôn mở để xe chở đá từ khai trường khai thác trái phép mang về đây cho công nhân chế biến, sản xuất, đưa đi tiêu thụ. Đây là hình thức hoạt động rất tinh vi, chỉ có những con người từng trải trong ngành khai thác đá mới nghĩ ra cách này để “che mắt thiên hạ”. Trong khi núi Loáng đang “chảy máu” tài nguyên thì các cơ quan chức năng từ xã, đến huyện, tỉnh Thanh Hóa vẫn không hề hay biết.
Khai thác ngoài phạm vi cấp phép
Theo xác minh của phóng viên, ngoài khu vực núi Loáng, thung Buồm đá bị khai thác trái phép thì tại khu vực núi Hang Cá, xã Yên Lâm cũng đang có nhiều điểm khai thác đá trái phép khác.
Cụ thể, Công ty TNHH Xuân Trường được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác khoáng sản đá vôi năm 2014, với thời hạn khai thác trong 30 năm. Thế nhưng, trong thời gian qua, TNHH Xuân Trường đã tự ý khai thác trái phép ra ngoài vị trí cấp phép để lấy đá đưa đi chế biến, bán thu lời bất chính.
Tại đây, nhiều điểm đá đẹp đã được dùng dây kim cương cưa cắt rất ngọt, lấy đá khối, còn lại đá được khai thác để chế biến thành nhiều thành phẩm khác để tiêu thụ. Việc cấp phép cho TNHH Xuân Trường đã được cơ quan chức năng cắm mốc nhưng chẳng hiểu vì sao, những vi phạm khai thác ra ngoài vị trí này vẫn được chính quyền sở tại “lờ đi”, khiến nhân dân địa phương vô cùng phẫn nộ và bức xúc.
 |
| Điểm khai thác đá trái phép, nằm ngoài vị trí cấp phép của Công ty TNHH Xuân Trường |
Không những thế, trong những năm qua, tại mỏ đá của TNHH Xuân Trường liên tục vi phạm trong công tác an toàn lao động, khai thác đá bằng cách đánh gầm, đánh cống. Gần đây nhất đã xảy ra vụ tai nạn lao động làm 2 công nhân bị thương. Ngay sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản báo cáo và đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định nguyên nhân vụ tai nạn lao động này.
Cũng tại núi Hang Cá, xã Yên Lâm, hiện Công ty TNHH Xây lắp điện và Xây dựng Thủy lợi Thăng Bình được Nhà nước cấp phép khai thác khoáng sản từ 2015, thời hạn khai thác hơn 10 năm. Tuy nhiên, theo người dân phản ánh, Công ty TNHH Xây lắp điện và Xây dựng Thủy lợi Thăng Bình hiện nay đã khai thác quá công suất gấp nhiều lần, khiến trữ lượng bị cạn kiệt, nên đã liên tục khai thác đá ra ngoài vị trí được cấp phép với diện tích lớn, trốn thuế, làm thất thoát tài nguyên của Nhà nước, thu lời bất chính.
 |
| Địa điểm khai thác đá trái phép, nằm ngoài vị trí cấp phép của Công ty Thăng Bình |
Được biết, năm 2018, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khoáng sản tại Công ty TNHH Xây lắp điện và Xây dựng Thủy lợi Thăng Bình phát hiện đơn vị này chưa lắp đặt trạm cân tại nơi vận chuyển khoáng sản ra khỏi mỏ để theo dõi, kiểm soát sản lượng khoáng sản khai thác thực tế; thông số của hệ thống khai thác (chiều cao tầng, góc nghiêng sườn tầng khai thác) vượt quá quy định của thiết kế; lập bản đồ hiện trạng mỏ nhưng thông tin, số liệu trên bản đồ thể hiện không đầy đủ theo quy định và sai so với thực tế hiện trạng khai thác khoáng sản... Tổng cục Địa chất và Khoáng sản đã ra quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Xây lắp điện và Xây dựng Thủy lợi Thăng Bình.
Việc chính quyền xã Yên Lâm, với chức năng, nhiệm vụ quản lý trên địa bàn, đã để cho nhiều công ty khai thác đá trái phép, khai thác ra ngoài vị trí cấp phép trong một thời gian dài, khiến nhiều người dân đặt câu hỏi, phải chăng đang có sự “bảo kê” của chính quyền nên việc khai thác đá trái phép mới diễn ra ngang nhiên như vậy?
Trao đổi với phóng viên, một lãnh đạo huyện Yên Định cho biết: “Nếu đúng việc khai thác diễn ra như thế này thì không thể chấp nhận được. Cần phải kiểm tra, xử lý đến nơi, đến chốn. Chứ để như thế này, kỷ cương, phép nước còn đâu nữa”
Trước tình trạng trên, đề nghị lãnh đạo UBND tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xác minh, xử lý nghiêm trách nhiệm của cá nhân, tập thể khi để xảy ra sai phạm nêu trên theo quy định.
